'
Temat dniaPremier Tusk podpisał rozporządzenie - Grabiec, Kołodziejczak i Siekierski prezentują stawki dopłat do zbóż Bezpieczeństwo publiczneDroga w Słomce od jutra zamknięta ! Powiat BocheńskiZostań Superortografem Powiatu!
Województwo MałopolskieUwaga Cykliści! Gravel Karp Adventure w Osieku

Władysław Rutkowski - przypisany ziemi...

Grobla, nadwiślańska wieś, pełna uroczych strumieni i innych wodnych rozlewisk. Tu, 4 kwietnia 1916 roku, urodził się Władysław Rutkowski – poeta, prozaik, publicysta. Rodzinna wieś stała się głównym tematem jego twórczości. Pisał ze wsi, o wsi i dla wsi.

Pochodził z rodziny chłopskiej. Dzieciństwo jego upływało podobnie jak innych wiejskich chłopców z tą różnicą, że już jako kilkuletni chłopiec „rozczytywał” się z coraz większą przyjemnością w książkach i wierszach. Wreszcie sam zaczął próbować sztuki składania wierszy. Mając zaledwie dwanaście lat opublikował swój pierwszy wiersz „Zima” w warszawskiej „Zorzy”. Bardzo chciał się uczyć, był zdolny i miał niesamowitą pamięć. Ukończył szkołę powszechną w Grobli i zdał egzamin do klasy III Gimnazjum w Bochni. Jakże to trudne były czasy dla chłopskiej biedoty. Zdać maturę to było wielkie wyzwanie dla syna chłopskiego. A jednak upór, wrodzone zdolności pozwoliły mu złożyć egzamin dojrzałości i rozpocząć studia na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Okres okupacji niemieckiej częściowo spędził w Grobli, działając w konspiracji. Poszukiwany przez Niemców schronił się w Kowarach w majątku Alfreda Morstina. Po wojnie wrócił do Grobli, tu wpada w wir działalności społecznej. Z jego inicjatywy, tuż po wojnie powstało koło Polskiego Stronnictwa Ludowego, którego był prezesem. W 1946 roku założył spółdzielnię Społem „Nasza Przyszłość”, która utworzyła w gminie sieć sklepów spożywczo-przemysłowych, a także w tym samym czasie zorganizował pierwszą w Grobli publiczną bibliotekę, której społecznym bibliotekarzem był Józef Klasa, późniejszy ambasador i poseł.

Szczególnie dwie dziedziny życia zawładnęły nim bez reszty – oświata i kultura. Pomagał grobelskiej młodzieży zdobywać wykształcenie. Jego uczniowie to późniejsi profesorowie, magistrowie, inżynierowie, nauczyciele. Poeta powraca na ojcowiznę aby tu poświęcić się chłopskiej kulturze. Najpełniejszym tego wyrazem była współpraca z Domem Kultury i Biblioteką w Grobli. Instytucje te stały się dla niego miejscem w którym widział szansę kształtowania i ożywiania grobelskiego folkloru.

Rutkowski utrwalił się w naszej pamięci nie tylko jako człowiek pióra, społecznik ale i wspaniały organizator. Był „motorem” napędzającym do pracy, miał stale nowe pomysły. Zorganizował i prowadził w Domu Kultury kabaret „Oset”, dla którego sam pisał teksty. Na programy kabaretowe składają się satyry i wierszowane bajki satyryczne, w których autor ukazuje wypaczenia i bolączki życia społecznego : kumoterstwo, łapownictwo. Celnie przedstawia obrazki z życia wiejskiego : wady mieszkańców, wytyka błędy urzędników, piętnuje przywary ludzkie jak pijaństwo, głupotę. Satyryczno-humorystyczne uzdolnienia Pustkowskiego zaowocowały takimi programami kabaretowymi jak : „Groch z kapustą” (1980), „To i owo przed odnową” (1980), „Stare i nowe” (1981). Aktorzy-amatorzy występujący w kabarecie „Oset”, byli to ludzie młodzi, którzy z zapałem uczyli się tekstów i śpiewu a nawet sami opracowywali układy taneczne.

Był pomysłodawcą i redaktorem : „Grobelskich Pogwarek” oraz „Wiśliska” - jednodniówki Groblan, gazet wydawanych w latach 80-tych i 90-tych. Do redakcji włączył pracowników Biblioteki i Domu Kultury a także innych mieszkańców Grobli. Niezapomniane są słynne „Zjazdy Groblaków”, których inicjatorem był właśnie Rutkowski. Każdego roku do Grobli przybywała liczna grupa tych, którzy w świat wyruszyli ale nie zapomnieli gdzie ich korzenie. Z radością powracali do swojej małej Ojczyzny, aby odnaleźć swoje ślady, przywołać wspomnienia ale przede wszystkim żeby spotkać się ze swym nauczycielem, wychowawcą i przyjacielem – Rutkowskim. Przyciągał ich do rodzinnego gniazda swoją twórczością. Swoimi wierszami o Grobli rozbudzał w nich miłość do łąk, pól i chat grobelskich.

Ten szanowany nie tylko w Grobli ale i w całej ziemi krakowskiej – działacz ludowy, spółdzielczy, oświatowy przede wszystkim był jednak poetą. Dojrzałym, świadomym swoich celów twórcą. Autorem wieluset tekstów literackich : liryków, fraszek, satyr, reportaży, felietonów, gawęd. Ukazały się trzy indywidualne tomiki jego poezji : „Matczyny ogródek”, Kraków 1992 ;

„Na ojcowiźnie”, 1991 oraz „Słowo po słowie”, Lublin 1993.

Władysław Rutkowski jako twórca literacki otrzymał wiele nagród i wyróżnień w ogólnopolskich konkursach. W Turnieju Jednego Wiersza zdobył I (1989) i III (1987) miejsce. W Konkursie Literackim im. J. Pocka uzyskał I nagrodę w dziedzinie poezji (1983, 1984), II nagrodę w prozie (1981, 1983), III w poezji (1985) i wyróżnienia (1982, 1989). Uhonorowano go wyróżnieniem w Konkursie Poetyckim im. S. Buczyńskiego (1987). Z licznych odznaczeń Rutkowskiego trzeba przede wszystkim wymienić Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974), Złoty Krzyż Zasługi (1957), odznakę Zasłużony Działacz Kultury (1981) oraz „Złotą odznakę za zasługi dla Ziemi Krakowskiej” (1975).

Chcąc bliżej poznać tą bogatą i barwną postać należy poznać jego twórczość, wsłuchać się w ludową melodię wierszy. Piękne liryki najpełniej odzwierciedlają osobowość Rutkowskiego, jego ukochanie i przywiązanie do rodzinnej ziemi.

„...Ziemio! Kto ciebie pokochać nie umie,
kto już zapomniał, że wstał z twego pyłu,
Ten twego piękna nigdy nie zrozumie...”

Kochał swoją nadwiślańską wieś, „każdą ścieżkę i drożynę, i las i Wisłę, i wodę, i drzewa”. Nie marzył o wielkich sukcesach poetyckich. Zawsze czuł się cząstką chłopskiego istnienia, a wiersze swoje kierował i przeznaczał dla tych, co słowa proste pojmują. Poezja Rutkowskiego jest prosta, czysta i na tym polega jej niezwykłość.

Więcej informacji oraz tomiki wierszy Poety znajdują się w Publicznej Bibliotece w Grobli...

Reklama

Pogoda

pogoda

Ankieta

Brak przeprowadzanych ankiet.